8 kiến nghị tạo đột phá cho cộng đồng doanh nghiệp trong năm 2017
Phát biểu tại Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam – VBF 2016, Tiến sĩ Vũ Tiến Lộc – Chủ tịch VCCI đã đưa ra 8 kiến nghị nhằm tạo ra bước phát triển đột phá cho cộng đồng doanh nghiệp và môi trường kinh doanh trong năm 2017.
Chủ tịch Vũ Tiến Lộc đánh giá cao chủ trương xây dựng một Chính phủ kiến tạo với các quan điểm dứt khoát và chương trình hành động rõ ràng nêu trong các Nghị quyết 19, Nghị quyết 35/2016 của Chính phủ… tiến tới mục tiêu nước ta có được một môi trường kinh doanh thuận lợi thuộc nhóm 4 nước đứng đầu ASEAN và 1 triệu doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả vào năm 2020.
Ông Lộc khẳng định: “Các chương trình hành động này đang được bước đầu thực thi có hiệu quả, mang lại niềm tin cho cộng đồng doanh nghiệp. Sự thăng hạng của Việt Nam trong các bảng tổng sắp của Ngân hàng Thế giới, của Diễn đàn Kinh tế Thế giới và con số doanh nghiệp thành lập mới vượt ngưỡng 100.000 doanh nghiệp trong năm nay là những minh chứng sống động!
Tuy vậy, vẫn còn một khoảng cách khá xa về chỉ số môi trường kinh doanh, năng lực cạnh tranh và số lượng doanh nghiệp của nước ta so với các nước tiên tiến trong khu vực và trên thế giới”.
Theo nhìn nhận của ông Lộc, nhiều chính sách kinh tế còn bất cập, thanh tra kiểm tra còn chồng chéo, thủ tục hành chính còn phiền hà, thực thi chưa nhất quán, sự thiếu minh bạch của môi trường kinh doanh và chi phí không chính thức còn cao… đang là những mối quan ngại lớn của cộng đồng doanh nghiệp.
“Năm 2017 sắp tới sẽ tiếp tục là một năm khó khăn đối với cộng đồng doanh nghiệp. TPP đang trắc trở, xu hướng chống toàn cầu hóa đang gia tăng, khả năng Quỹ dự trữ Liên bang Mỹ có thể tăng lãi suất và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang ập tới… Những nhân tố đó có thể dẫn tới sự đảo chiều của thương mại và đầu tư quốc tế và sẽ có ảnh hưởng lớn đến các nền kinh tế mới nổi, có độ mở cao, coi xuất khẩu và đầu tư nước ngoài là những động lực tăng trưởng chính như Việt Nam. Trong bối cảnh đó, yêu cầu đẩy mạnh cải cách thể chế, khơi dậy nội lực, thúc đẩy phát triển mạnh mẽ khu vực kinh tế tư nhân trong nước và kết nối được khu vực này với các chuỗi giá trị toàn cầu, với các FDI chính là chìa khóa của sự phát triển bền vững”. – ông Lộc nhấn mạnh.
Chính phủ đang triển khai chương trình thúc đẩy cải cách thể chế, phát triển khu vực kinh tế tư nhân và việc triển khai thực hiện Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, trình ra Quốc hội Dự luật Doanh nghiệp nhỏ và vừa là những nỗ lực đáng kể… Tuy nhiên, để tạo ra bước phát triển đột phá thực sự, ông Lộc đề nghị Chính phủ:
Thứ nhất, siết chặt kỷ cương thực hiện, tăng cường sự giám sát, phản biện của người dân và doanh nghiệp. Việc thành lập Tổ công tác của Thủ tướng để thúc đẩy thực thi là một giải pháp tốt và cần được thực hiện ở mọi cấp, mọi ngành.
Thứ hai, chuẩn bị tích cực để có thể trình được ra Quốc hội dự luật Một luật sửa nhiều luật liên quan đến môi trường đầu tư kinh doanh ngay trong kỳ họp tới và việc này phải được tiến hành thường xuyên vì tình hình đang thay đổi hết sức nhanh chóng.
Thứ ba, xây dựng ngay Chương trình hành động hỗ trợ chuyển đổi các hộ kinh doanh thành doanh nghiệp, sửa đổi những yêu cầu về thủ tục hành chính, chính sách thuế, tín dụng… không phù hợp để khuyến khích và thúc đẩy quá trình này. Chắc chắn khi sửa đổi chính sách và thủ tục, sẽ có những nội dung liên quan đến các điều luật thì thiết kế đưa ngay vào Luật DNNVV hoặc Luật sửa đổi các luật về đầu tư kinh doanh để có thể ban hành trong kỳ họp tới.
Thứ tư, trình Quốc hội ban hành Luật sửa đổi Bộ Luật Lao động hiện hành theo hướng sửa đổi các quy định về thời gian làm thêm một cách linh hoạt trên cơ sở thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động, theo thực tiễn tốt ở các nước trên thế giới, điều chỉnh các chính sách về tiền lương, bảo hiểm xã hội cho phù hợp, bảo đảm sức cạnh tranh của nền kinh tế.
Thứ năm, trình Quốc hội ban hành Luật về Công nghiệp hỗ trợ. Việc kết nối doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nước với các chuỗi sản xuất cung ứng của các tập đoàn xuyên quốc gia rất cần một khung khổ pháp luật và chính sách đủ mạnh để thúc đẩy lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ vốn đang rất trì trệ hiện nay.
Thứ sáu, trong cải cách hành chính, chúng tôi đề nghị triển khai rộng rãi các mô hình và công nghệ cải cách đã thí điểm thành công ở một số địa phương và bộ ngành. Đẩy mạnh thực hiện Chính phủ điện tử (như kinh nghiệm của ngành Thuế/Hải quan). Thực hiện mô hình Trung tâm dịch vụ hành chính công và cơ quan xúc tiến và hỗ trợ đầu tư độc lập đặt dưới sự chỉ đạo trực tiếp của lãnh đạo tỉnh (mô hình Quảng Ninh). Tăng cường các kênh đối thoại giữa lãnh đạo chính quyền và doanh nghiệp. Bên cạnh các cơ chế đối thoại chính thức, khuyến khích cơ chế đối thoại không chính thức như “cà phê doanh nhân” có thể là một kinh nghiệm tốt.
Thứ bảy, để tăng cường kết nối các tập đoàn xuyên quốc gia, các FDI với doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nước, VCCI đã ký kết thỏa thuận hợp tác với Hội đồng kinh doanh Mỹ – ASEAN về việc thành lập Liên minh Doanh nghiệp Việt Nam – Hoa kỳ và triển khai Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam nâng cao năng lực (qua đào tạo, thông tin, tư vấn, chắp mối…) để kết nối với các doanh nghiệp lớn của Hoa Kỳ.
“Với sự hợp tác của UNIDO và Bộ Kế hoạch – Đầu tư, VCCI cũng đã thành lập Trung tâm Quan hệ đối tác và phát triển công nghiệp hỗ trợ (Supporting Industry Partnership Exchange – SPX ) với sự tham gia bước đầu của 600 doanh nghiệp trong nước với những sản phẩm hỗ trợ đạt chuẩn quốc tế, có thể cung ứng cho các FDI. Tôi biết Ngân hàng Thế giới cũng đang quan tâm tới mô hình này.
Tôi đề nghị các vị: Ngân hàng thế giới, các tổ chức quốc tế, các Bộ ngành và địa phương, các vị đại diện cho khu vực FDI ở đây và các hiệp hội doanh nghiệp trong và ngoài nước hãy “Nối vòng tay lớn” với chúng tôi phát triển các thực tiễn tốt này.
Tôi cũng đề nghị các FDI hãy coi hợp tác với chúng tôi để hỗ trợ nâng cao năng lực của các SME trong nước và kết nối với họ cũng là trách nhiệm xã hội của mình, và cũng là phương thức để các vị bám rễ sâu vào nền kinh tế Việt Nam, phát triển bền vững tại Việt Nam”. – ông Lộc nói.
Cũng theo ông Lộc, VCCI và các Hiệp hội doanh nghiệp sẽ làm việc cụ thể với từng quý vị, các Phòng Thương mại, các FDI để bàn kế hoạch triển khai ngay sau Diễn đàn này.
Thứ tám, năm 2017, Hội nghị cấp cao APEC sẽ được tổ chức tại Việt Nam. Chủ tịch Vũ Tiến Lộc được Thủ tướng giao nhiệm vụ làm Chủ tịch Hội nghị thượng đỉnh các Tổng giám đốc APEC (APEC CEO Summit) và chủ trì các hoạt động doanh nghiệp của năm APEC. Ngoài APEC CEO Summit và APEC BAC, VCCI còn chủ trì Diễn đàn kinh doanh với Việt Nam và Diễn đàn Khởi nghiệp APEC. “Chúng tôi kính mời Thủ tướng dành thời gian tới dự, chỉ đạo và các thành viên VBF sẽ hợp tác với chúng tôi tổ chức thật tốt các sự kiện này”. –Ông Lộc nói.
Hồ Hường