The Provincial Competitiveness Index ( PCI )

CHỈ SỐ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CẤP TỈNH

Provincial Green Index

English

Bắc Kạn: Cải thiện năng lực cạnh tranh để hấp dẫn nhà đầu tư

Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) được xây dựng nhằm đánh giá môi trường kinh doanh, chất lượng điều hành kinh tế và nỗ lực cải cách hành chính của một tỉnh, thành qua đó thúc đẩy sự phát triển của kinh tế tư nhân. Chỉ số PCI phản ánh thực tiễn thực trạng thu hút đầu tư phát triển kinh tế của một tỉnh, thành đang ở mức nào để có những điều chỉnh cần thiết.
Nhiều tiềm năng nhưng vị trí thấp
Dù có nhiều tiềm năng lợi thế nhưng với xuất phát điểm thấp thì khó có thể kỳ vọng Bắc Kạn sẽ có một chỉ số PCI ở vị trí cao trong bảng xếp hạng của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI). Tuy nhiên, với sự nỗ lực cao của cả hệ thống chính trị thì từng bước một vị trí của Bắc Kạn đã có sự cải thiện.
Trước hết cần thấy rằng, trong phát triển kinh tế của một tỉnh, thành thì thành phần kinh tế tư nhân đóng một vai trò hết sức quan trọng. Chỉ số PCI gồm 10 chỉ số thành phần phản ánh các lĩnh vực điều hành kinh tế có tác động tới sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân. Một địa phương được coi là có chỉ số PCI tốt khi có chi phí gia nhập thị trường thấp; tiếp cận đất đai dễ dàng và sử dụng ổn định; môi trường kinh doanh minh bạch và thông tin kinh doanh công khai; chi phí không chính thức thấp; thời gian thanh tra, kiểm tra và thực hiện các quy định, thủ tục hành chính nhanh chóng; môi trường cạnh tranh bình đẳng; lãnh đạo tỉnh năng động, sáng tạo trong giải quyết vấn đề cho doanh nghiệp; dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp phát triển, chất lượng cao; chính sách đào tạo lao động tốt và thủ tục giải quyết tranh chấp công bằng, hiệu quả.
Theo bảng xếp hạng PCI năm 2013 của VCCI thì Bắc Kạn xếp vị trí 57 trong tổng số 63 tỉnh, thành cả nước với số điểm 53,53 và thuộc nhóm có chỉ số PCI tương đối thấp. Chỉ số PCI của Bắc Kạn đứng cuối cùng trong nhóm tương đối thấp và chỉ xếp trên 6 tỉnh thấp. Điều đáng nói là chỉ số PCI của Bắc Kạn tăng trưởng không đều. Năm 2007, PCI Bắc Kạn thuộc nhóm tương đối thấp; năm 2008 tụt xuống thấp; năm 2009 tương đối thấp; từ năm 2010- 2012 ở nhóm trung bình thì đến năm 2013 lại tụt xuống tương đối thấp. Trong 10 chỉ tiêu thành phần năm 2013 của Bắc Kạn, chấm theo thang điểm 10, chỉ tiêu đạt điểm cao nhất là gia nhập thị trường với 7,95 điểm; thấp nhất là thiết chế pháp lý 3,72 điểm. Điều này phản ánh đúng thực tế địa phương khi tỷ lệ tăng trưởng ở nhóm doanh nghiệp ở mức khiêm tốn trong khi niềm tin, sự lạc quan lại giảm đi đáng kể chưa kể môi trường cạnh tranh còn thiếu công bằng.
Tập trung cải thiện
Bắc Kạn có những mặt mạnh thể hiện ở chỉ số chi phí về thời gian; có những chỉ số có thể cải thiện được như đào tạo lao động, thiết chế pháp lý, chi phí không chính thức. Tuy nhiên, tỉnh ta còn yếu ở chỉ số tính minh bạch và trách nhiệm, dịch vụ hỗ trợ kinh doanh. Ngoài ra, còn có nhóm chỉ số nguy cơ giảm ở chi phí gia nhập thị trường, tiếp cận đất đai, tính năng động, tiên phong. Điều đáng nói là Kế hoạch cải thiện năng lực cạnh tranh cấp tỉnh của Bắc Kạn giai đoạn 2010- 2015 đã được thực hiện nhưng kết quả lại là việc đến năm 2013 vị trí PCI của tỉnh lại rơi xuống nhóm tương đối thấp.
Theo đồng chí Hoàng Văn Giáp- Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Bắc Kạn, vừa qua tỉnh đã tổ chức 01 đoàn công tác đi học tập kinh nghiệm tại Gia Lai và Đắc Nông, những tỉnh có sự thăng tiến tốt trong cải thiện chỉ số PCI của cả nước. Thực tế cho thấy, chỉ tiêu khó cải thiện nhất hiện nay đối với Bắc Kạn là tiếp cận đất đai. Nhiều doanh nghiệp muốn đầu tư xây dựng cơ sở thì khó có đất trong khi Khu công nghiệp Thanh Bình thì lại chưa có nhiều nhà đầu tư; nhiều doanh nghiệp khác có đất thì lại sử dụng không hiệu quả. Đó là một bất cập cần được điều chỉnh.
Nhiều diện tích đất đã giao nhưng doanh nghiệp sử dụng không hiệu quả. (ảnh: Mặt bằng khu đất của Công ty Cổ phần Lâm sản Bắc Kạn tại thị xã Bắc Kạn).
Nhiều diện tích đất đã giao nhưng doanh nghiệp sử dụng không hiệu quả. (ảnh: Mặt bằng khu đất của Công ty Cổ phần Lâm sản Bắc Kạn tại thị xã Bắc Kạn).
Vấn đề này cũng đã được Ban Môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh (Viện Quản lý kinh tế Trung ương) đồng tình tại cuộc hội thảo cải thiện môi trường kinh doanh đầu tư và nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh diễn ra tại Bắc Kạn trước đây. Phần lớn những khu vực mà doanh nghiệp quan tâm đã được giao cho dân, doanh nghiệp đó không chủ động được kế hoạch đầu tư vì phải phụ thuộc vào thỏa thuận với dân. Nhiều doanh nghiệp đã chấp nhận đầu tư vào giải phóng mặt bằng, sau đó phát sinh mâu thuẫn với dân, phải chịu rủi ro rất cao.
Để cải thiện điều đó, trong tháng 5/2014, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch hành động cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh của tỉnh. Theo đó, từng nhiệm vụ cụ thể đã được đưa ra để hiện thực hóa quyết tâm cải thiện chỉ số PCI của tỉnh. Đối với chỉ tiêu chi phí gia nhập thị trường sẽ vận hành trang thông tin điện tử www.dautubackan.com hiệu quả. Tính minh bạch thông tin sẽ tăng hữu ích của cổng thông tin điện tử Bắc Kạn; xây dựng quy chế, vận hành tốt mô hình đối thoại doanh nghiệp. Chi phí không chính thức tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính. Dịch vụ hỗ trợ kinh doanh thí điểm hình thức hỗ trợ cả gói cho doanh nghiệp… Riêng đối với tiếp cận đất đai phải thực hiện rà soát tổng thể các dự án gặp khó khăn về thủ tục đất đai; nâng cao năng lực Trung tâm Công nghệ thông tin Tài nguyên và Môi trường; công bố công khai quy hoạch đất đai; đẩy mạnh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; công khai hóa các thủ tục hành chính…
Vấn đề đặt ra ở đây là việc nhận thức của nhiều cấp chính quyền về chỉ số PCI còn khá mơ hồ dẫn tới hành động thiếu quyết liệt. Việc thực hiện hiệu quả chương trình hành động này sẽ góp phần cải thiện môi trường kinh doanh của tỉnh Bắc Kạn, qua đó cải thiện năng lực cạnh tranh của tỉnh, hướng tới mục tiêu đưa Bắc Kạn trở thành một điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư tại khu vực Đông Bắc. Do đó, UBND tỉnh đã yêu cầu các huyện, thị phải tổ chức thực hiện chương trình hành động của địa phương, đơn vị mình đảm bảo hiệu quả thiết thực. Định kỳ 6 tháng một lần báo cáo kết quả thực hiện và những kiến nghị, đề xuất gửi Sở Kế hoạch và Đầu tư./.
Tuấn Sơn