EnglishBến Tre nâng cao chỉ số PCI, cải thiện môi trường đầu tư
Năm 2015 là năm thứ 11 Phòng Công nghiệp và Thương mại Việt Nam công bố Chỉ số nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI). Đây được xem là cơ sở để đánh giá môi trường đầu tư kinh doanh, chất lượng điều hành kinh tế và nỗ lực cải cách hành chính của địa phương.
Theo công bố xếp hạng PCI năm 2015 (ngày 30-3-2016), Bến Tre nằm ở vị trí thứ 12/63 tỉnh, thành và thuộc nhóm điều hành tốt. Đây là kết quả của sự nỗ lực tập trung chỉ đạo quyết liệt các giải pháp đề ra của UBND tỉnh. Tuy nhiên, nếu tính trong vòng 5 năm gần đây, chỉ số này chưa ổn định. Cụ thể, năm 2011 xếp hạng 30, năm 2012 xếp hạng 26, năm 2013 xếp hạng 6, năm 2014 xếp hạng 18 và năm 2015 là hạng 12.
Làm gì để tăng tính minh bạch?
Có 1 chỉ số thành phần liên tục giảm và hiện đứng thứ 55 trong các tỉnh, thành cả nước là tính minh bạch. Ông Nguyễn Trúc Sơn - Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư cho biết, để cải thiện điểm số của chỉ số này thì trước nhất việc quy hoạch và kế hoạch phải được thông tin, công bố rõ ràng và đầy đủ. Tính minh bạch còn phụ thuộc vào yếu tố phản hồi của các cơ quan nhà nước khi doanh nghiệp, nhà đầu tư, tổ chức đặt vấn đề về dự án, hợp tác, an sinh.
Thời gian qua, có nhiều vấn đề được đặt ra mà sự phản hồi của các cơ quan nhà nước còn rất chậm, cung cấp thông tin không đầy đủ. Điển hình, khi doanh nghiệp yêu cầu thông tin về dự án đầu tư thì chỉ có thể thông tin về tên và địa điểm của dự án trong khi “cái ruột” của dự án là gì thì không cung cấp được, như: quy mô, ngành nghề, công nghệ gì, tạo hiệu quả như thế nào.
Về công tác giải quyết thủ tục hành chính là theo quy định, tuy nhiên đối với các nhà đầu tư việc đi lại khó khăn, nên cần tăng cường thông tin, tận dụng công nghệ, tăng sử dụng cấp phép qua trực tuyến (ở cấp độ 3, cấp độ 4) chứ không nhất thiết phải đến cơ quan. Tại Singapore có chương trình cấp phép trong 3 giờ. Qua đó, có phân loại dự án nào để xử lý qua trực tuyến hay trực tiếp đến cơ quan, tăng tính thông thoáng dễ tiếp cận.
Theo bà Nguyễn Thị Lệ Thủy - Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Đầu tư tỉnh, việc công bố quỹ đất công hiện nay vẫn chưa công khai hết và quy hoạch làm gì. Hay việc đã cấp giấy chứng nhận cho nhà đầu tư nhưng sau đó lại hồi do có nhà đầu tư khác được cho là phù hợp hơn… Đó là những nguyên nhân dẫn đến giảm tính minh bạch.
Cải thiện các chỉ số có điểm số trung bình
Ngoài ra, các chỉ số khác có điểm số trung bình là tính năng động, hỗ trợ doanh nghiệp, đào tạo lao động, cạnh tranh bình đẳng. Chỉ số về thiết chế pháp lý có tăng trở lại qua các năm nhưng vẫn còn ở mức thấp và cần nâng cao chất lượng hơn nữa.
Phân tích vì sao tính năng động của Bến Tre xếp vị trí trung bình so với cả nước, bà Nguyễn Thị Lệ Thủy cho rằng, tỉnh nên xem xét vì sao doanh nghiệp chưa hài lòng. Phải chăng trên thông mà dưới chưa thông trong công tác hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư toàn tỉnh? Trong mời gọi doanh nghiệp đầu tư nên điều chỉnh lại danh mục kêu gọi đầu tư cho các dự án. Đồng thời, tỉnh cần tạo môi trường đầu tư thuận lợi cho doanh nghiệp bằng các chính sách ưu đãi chứ không thể để doanh nghiệp tự bơi. Các chính sách ưu đãi phải được thực hiện đồng bộ và ngay từ ban đầu.
Mặt khác, năng lực tiếp nhận đầu tư của tỉnh cũng rất quan trọng. Đó là sự chuẩn bị về đất đai, hạ tầng kỹ thuật từ vị trí trung tâm đến các huyện, xã ở xa. Đây được xem là vấn đề hiện nay cần giải quyết, nhất là trong điều kiện ngân sách còn nhiều khó khăn. Về vấn đề này, ông Nguyễn Trúc Sơn cho rằng, tùy từng lúc, tỉnh có những quyết sách mang tính đột phá để huy động vốn bằng các hình thức phù hợp như: PPP, BT, BOT trong đầu tư hạ tầng giao thông; thu tiền thuê đất một lần trong cả vòng đời dự án để giải phóng mặt bằng, đầu tư hạ tầng khu, cụm công nghiệp. Về nguồn nhân lực, Bến Tre được đánh giá có nguồn nhân lực dồi dào nhưng yêu cầu phải cần có tay nghề, kỹ năng. Sắp tới, tỉnh cần có dự báo trước và sát hợp để đào tạo phù hợp với thị trường lao động.
Chi phí không chính thức cũng cần tìm hiểu cặn kẽ hơn. Chỉ số này hiện đứng thứ 4 so với các tỉnh, thành cả nước nhưng có chiều hướng giảm điểm trong vài năm gần đây. Hành vi, thái độ của cán bộ trong phục vụ, thủ tục cũng sẽ làm gia tăng chi phí không chính thức. Do đó, nộp hồ sơ trực tuyến, giải quyết thủ tục online sẽ hạn chế sự tương tác giữa doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước. Giải pháp này đã được Sở thử nghiệm năm 2015 và đang tập trung cho công việc này trong năm 2016.
***
Phải khẳng định rằng, Chỉ số PCI là công cụ hữu hiệu của tỉnh trong việc đánh giá để điều chỉnh mức độ hài lòng của doanh nghiệp đối với môi trường đầu tư và sự điều hành kinh tế của tỉnh.
Bí thư Tỉnh ủy Võ Thành Hạo vẫn luôn lưu ý rằng: Bên cạnh việc quan tâm đến vị trí xếp hạng Chỉ số PCI cấp tỉnh thì điều quan trọng hơn là kết quả được gì đằng sau đó. Do đó, để có một đánh giá tổng quan và mang tính thực chất nhất về môi trường đầu tư, cần xét các yếu tố về số lượng doanh nghiệp tăng thêm, hiệu quả sản xuất, tốc độ tăng trưởng kinh tế, lao động việc làm, đầu tư toàn xã hội… hằng năm. Đó mới là mục tiêu hướng đến của việc cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao Chỉ số PCI trong thời gian tới. Để đạt được mục tiêu, đòi hỏi các sở, ngành phải có sự tham gia đồng bộ nhằm tạo ra một hệ sinh thái tổng hợp cho môi trường đầu tư sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh.
“Sở Kế hoạch và Đầu tư được UBND tỉnh giao cho tham mưu thực hiện kế hoạch nâng cao Chỉ số PCI giai đoạn 2016-2020. Chúng tôi đang đưa hết tất cả những tư tưởng, quan điểm từ cơ quan quản trị, hành chính sang cơ quan phục vụ, hỗ trợ để doanh nghiệp gia tăng về số lượng, quy mô và chất lượng. Những gì thuộc cải cách thủ tục hành chính mà pháp luật không cứng nhắc thì trong giải quyết, thái độ của cán bộ từ cấp cao đến cấp thấp, trên dưới phải thông thoáng, phải thật sự vì doanh nghiệp, vì đầu tư, vì sự phát triển của công nghiệp Bến Tre”.
(Ông Nguyễn Trúc Sơn - Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư)
Cẩm Trúc