The Provincial Competitiveness Index ( PCI )

CHỈ SỐ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CẤP TỈNH

Provincial Green Index

English

Gỡ rào cản để kinh tế tư nhân phát triển

Theo số liệu từ Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, từ năm 2010 tới nay, kinh tế tư nhân (KTTN) đóng góp trên 43% GDP, trong khi tỷ lệ này của khu vực kinh tế Nhà nước là khoảng 28,9%.

kinh te
Ảnh T.L minh họa

Kinh tế tư nhân là khu vực phát triển năng động bậc nhất

Tính đến thời điểm hiện tại, có thể nói KTTN đang ngày càng thể hiện được vai trò xung kích trên mặt trận phát triển kinh tế đất nước. Theo đánh giá của nhiều chuyên gia kinh tế, nếu mỗi một đơn vị vốn bổ sung thì khu vực tư nhân Việt Nam đang tạo ra doanh thu nhiều gấp 3 lần so với doanh nghiệp Nhà nước.

Tính chi tiết thì 30% giá trị tổng sản lượng công nghiệp, gần 80% tổng mức lưu chuyển hàng hóa bán lẻ và dịch vụ, 64% tổng lượng hàng hóa và 100% giá trị sản lượng hàng hóa vận chuyển là từ khu vực KTTN. Vì vậy, khu vực KTTN đang dần trở thành một động lực góp phần thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam.

KTTN cũng là khu vực được coi có sự phát triển năng động bậc nhất trong các thành phần kinh tế hiện nay của Việt Nam. Điểm đặc biệt là khu vực KTTN đã thu hút khoảng gần 85% lực lượng lao động cả nước, tạo ra khoảng 1 triệu việc làm hàng năm cho người lao động.

Đáng chú ý, khu vực kinh tế này đã tạo việc làm mới cho những đối tượng bị giảm biên chế hoặc mất việc làm do quá trình tinh giản bộ máy hành chính, cổ phần hóa doanh nghiệp (DN) nhà nước, lao động từ khu vực nông thôn chuyển đổi ngành nghề.

Sẽ gỡ nhiều rào cản từ môi trường kinh doanh

Mặc dù được đánh giá là khu vực kinh tế năng động có giá trị gia tăng khá cao. Song khu vực KTTN vẫn còn những tồn tại cố hữu như trình độ quản lý kém, đội ngũ nhân sự chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn, thiếu vốn, năng lực cạnh tranh yếu, thiếu tính liên kết, chưa tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Theo bà Phạm Thị Ngọc Thủy, Phó Tổng thư ký Diễn đàn KTTN Việt Nam (VPSF), doanh nghiệp Việt Nam nói chung và DN trong khối KTTN nói riêng vẫn đang hàng ngày hàng giờ đối mặt với rất nhiều rào cản kinh doanh được cho là chưa thực sự minh bạch, liêm chính tại Việt Nam. Theo đó, là chi phí từ các loại thuế, các chi phí không chính thức mà trong đó chi phí không chính thức - theo Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI 2016 chỉ ra lên tới trên 10% doanh thu của DN. Các yếu tố trên góp phần tạo ra các tiền lệ xấu như DN buộc phải chi phí bôi trơn nếu muốn thuận việc, cơ chế xin - cho, chạy dự án, vay vốn, tình trạng tham nhũng...

Ông Tô Hoài Nam, Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội DN nhỏ và vừa Việt Nam cũng chỉ ra những hạn chế của khu vực kinh tế này như: Chủ yếu vẫn là kinh tế hộ gia đình, cá thể (chiếm khoảng 95%) và DN có quy mô nhỏ, siêu nhỏ (trong số đó có khoảng trên 90% có mức vốn dưới 1 tỷ đồng); trình độ công nghệ thấp và chậm đổi mới; năng lực tài chính, năng suất lao động, hiệu quả kinh doanh còn thấp; trình độ quản trị, tính liên kết yếu; khả năng tham gia chuỗi giá trị trong nước và quốc tế thấp.

Tuy nhiên, tại buổi làm việc mới đây của Thủ tướng Chính phủ với 14 Chủ tịch, Tổng giám đốc các Tập đoàn kinh tế tư nhân hàng đầu Việt Nam, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, ở Việt Nam hiện nay, trong gần nửa triệu DN thì số lượng DN Nhà nước chỉ chiếm 0,5%, DN FDI chiếm 2,8% còn DN tư nhân chiếm tới 96,7%. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng tái khẳng định quyết tâm của Chính phủ, đặt mục tiêu phấn đấu là nâng tỷ trọng đóng góp của KTTN từ 43% lên 50 - 60% GDP. Đồng thời khu vực KTTN là chìa khóa cho sự tăng trưởng kinh tế Việt Nam giai đoạn tới.

Một tín hiệu vui khác mà khu vực KTTN đón nhận là Chính phủ ban hành Chương trình hành động phát triển kinh tế tư nhân, tại Nghị quyết số 98/NQ-CP ngày 3/10/2017 về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 10-NQ/TW ngày 03/6/2017 của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 5 khóa XII về “Phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”. Theo đó, Chương trình đã đưa ra được các nội dung cụ thể, bám sát đời sống phát triển của khu vực KTTN.

Đáng chú ý, lần đầu tiên, Nghị quyết số 98/NQ-CP đã đưa vào nội dung bãi bỏ các rào cản, quy định điều kiện kinh doanh không cần thiết, bất hợp lý, mở rộng khả năng tham gia thị trường, thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng (nhiệm vụ thứ hai). Hành động trên được coi như đã tháo “vòng kim cô”, rộng đường cho DN tư nhân phát triển, tham gia vào các lĩnh vực mình có thể làm được mà nhà nước không cấm, theo đúng tinh thần Chính phủ kiếm tạo, hành động./.

Văn Nam