Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư 2014 - Nhìn lại một năm thực hiện

Theo thống kê của Cục Quản lý đăng ký kinh doanh, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, kể từ khi Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư 2014 chính thức có hiệu lực từ ngày 01/07/2015, đã có gần 106 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới với số vốn đăng ký đạt gần 768 nghìn tỷ đồng, tăng cả về số doanh nghiệp và số vốn so với cùng kỳ năm trước. Thời gian cấp đăng ký thành lập mới doanh nghiệp và đăng ký thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp đều giảm đáng kể so với thời điểm trước khi có Luật Doanh nghiệp 2014.

Trong khi đó, việc không phải ghi ngành, nghề kinh doanh trong giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và bãi bỏ qui định cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho nhà đầu tư trong nước cũng giúp giảm chi phí thực hiện thủ tục hành chính, nâng cao tính chủ động, linh hoạt cho doanh nghiệp; đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài muốn đầu tư vào Việt Nam.

Nhờ những cải cách mạnh mẽ trong việc cải thiện môi trường kinh doanh cũng như những thay đổi mà Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp sửa đổi mang lại, Việt Nam được Ngân hàng Thế giới đánh giá tăng 3 bậc trong bảng xếp hạng “Môi trường kinh doanh toàn cầu”. Cùng với đó, trong “Báo cáo chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) 2015 của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cũng ghi nhận đăng kí thành lập doanh nghiệp có bước tiến lớn nhất và có số điểm cao nhất trong vòng 11 năm điều tra PCI.

Bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt được thì đến nay việc thực thi Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư sửa đổi vẫn còn nhiều vướng mắc, tồn tại như: mặc dù bỏ quy định phải ghi điều kiện kinh doanh trên giấy chứng nhận đăng kí kinh doanh nhưng doanh nghiệp vẫn phải tự khai ngành nghề đăng kí kinh doanh khi đăng ký và khi sửa đổi đăng ký kinh doanh; quy định về quản lý và sử dụng con dấu doanh nghiệp vẫn còn nhiều điểm chưa rõ, dễ gây rủi ro trong quá trình giao dịch; vẫn còn một số quy định thiếu đồng bộ giữa Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp sửa đổi với các luật chuyên ngành…

Mặc dù Tổ công tác thi hành Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư đã cùng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Văn phòng Chính phủ và Bộ Tư pháp rà soát, bãi bỏ hàng nghìn điều kiện kinh doanh bất hợp lý, gây khó khăn cho doanh nghiệp; đồng thời, tích cực hướng dẫn các bộ, ngành liên quan trong việc xây dựng, soạn thảo các Nghị định về điều kiện kinh doanh, nhưng, sau thời điểm 1/7/2016, vẫn còn không ít điều kiện kinh doanh không cần thiết, thiếu căn cứ khoa học, vừa cản trở môi trường kinh doanh, vừa không bảo đảm hiệu lực quản lý nhà nước. Các chuyên gia kinh tế cho rằng, cải cách các quy định về điều kiện kinh doanh là việc rất khó khăn, phức tạp, chính vì vậy, công việc này không thể dừng lại tại thời điểm 1/7, mà cần được rà soát thường xuyên để đảm bảo tính minh bạch cũng như hiệu quả thi hành trong thực tiễn.

Để nâng cao hiệu quả thực tiễn của Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư trong thời gian tới, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chỉ đạo các đơn vị liên quan tiếp tục tập trung hoàn thiện khung khổ pháp lý, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp theo tinh thần Nghị quyết 19 của Chính phủ về cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, Nghị quyết 35 của Chính phủ về hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp 2016 - 2020.