Nhiều điều kiện kinh doanh vẫn đang làm khó doanh nghiệp

Nhiều điều kiện kinh doanh không cần thiết, thiếu căn cứ khoa học, vừa cản trở môi trường kinh doanh, vừa không bảo đảm hiệu lực quản lý nhà nước.

Gần 106 nghìn doanh nghiệp được thành lập mới và khoảng 3.500 điều kiện kinh doanh không còn hiệu lực là những kết quả đáng ghi nhận sau 1 năm triển khai Luật doanh nghiệp và Luật đầu tư sửa đổi. Tuy nhiên, vẫn còn không ít vướng mắc khi triển khai 2 Luật này, đòi hỏi Chính phủ cùng các Bộ, ban, ngành cần tiếp tục rà soát, sửa đổi để Luật thực sự đi vào cuộc sống.

Luật Đầu tư sửa đổi tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển (Ảnh minh họa: baoninhbinh.org.vn)

Theo thống kê của Cục Quản lý đăng ký kinh doanh, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, kể từ khi Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư 2014 chính thức có hiệu lực từ ngày 01/07/2015, đã có gần 106 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới với số vốn đăng ký đạt gần 768 nghìn tỷ đồng, tăng cả về số doanh nghiệp và số vốn so với cùng kỳ năm trước. Thời gian cấp đăng ký thành lập mới doanh nghiệp và đăng ký thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp đều giảm đáng kể so với thời điểm trước khi có Luật Doanh nghiệp 2014.

Trong khi đó, việc không phải ghi ngành, nghề kinh doanh trong giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và bãi bỏ qui định cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho nhà đầu tư trong nước cũng giúp giảm chi phí thực hiện thủ tục hành chính, nâng cao tính chủ động, linh hoạt cho doanh nghiệp; đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài muốn đầu tư vào Việt Nam.

Ông Đỗ Nhất Hoàng, Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội và tất cả các bộ, ngành địa phương đã rất tích cực và nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh ở 2 khâu là hoàn thiện luật pháp, chính sách ngày càng thông thoáng, thuận lợi hơn cho hoạt động đầu tư kinh doanh. Đồng thời, quyết liệt triển khai khâu thực thi ngày càng thuận lợi, thân thiện hơn cho các nhà đầu tư.

Nhờ những cải cách mạnh mẽ trong việc cải thiện môi trường kinh doanh cũng như những thay đổi mà Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp sửa đổi mang lại, Việt Nam được Ngân hàng Thế giới đánh giá tăng 3 bậc trong bảng xếp hạng “Môi trường kinh doanh toàn cầu”.

Cùng với đó, trong “Báo cáo chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) 2015 của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cũng ghi nhận đăng kí thành lập doanh nghiệp có bước tiến lớn nhất và có số điểm cao nhất trong vòng 11 năm điều tra PCI.

Bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt được thì đến nay việc thực thi Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư sửa đổi vẫn còn nhiều vướng mắc, tồn tại như: mặc dù bỏ quy định phải ghi điều kiện kinh doanh trên giấy chứng nhận đăng kí kinh doanh nhưng doanh nghiệp vẫn phải tự khai ngành nghề đăng kí kinh doanh khi đăng ký và khi sửa đổi đăng ký kinh doanh; quy định về quản lý và sử dụng con dấu doanh nghiệp vẫn còn nhiều điểm chưa rõ, dễ gây rủi ro trong quá trình giao dịch; vẫn còn một số quy định thiếu đồng bộ giữa Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp sửa đổi với các luật chuyên ngành…

Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho biết: "Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư qua quá trình rà soát, lấy ý kiến doanh nghiệp, chúng tôi cũng thấy có một số điểm chưa thực sự hợp lý, đặc biệt là danh mục 267 ngành, nghề có điều kiện kinh doanh thì trên thực tế một số ngành, nghề không nhất thiết phải có điều kiện kinh doanh theo đúng yêu cầu của Hiến pháp và pháp luật. Chính vì vậy, chúng tôi đang rà soát để có thể kiến nghị với Chính phủ, với Quốc hội ban hành một luật sửa đổi nhiều luật liên quan đến kinh doanh, trong đó bao gồm cả Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp để đảm bảo tính nhất quán của hệ thống pháp luật và đảm bảo một môi trường kinh doanh tốt nhất, đảm bảo quyền tự do kinh doanh của người dân và doanh nghiệp".

Mặc dù Tổ công tác thi hành Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư đã cùng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Văn phòng Chính phủ và Bộ Tư pháp rà soát, bãi bỏ hàng nghìn điều kiện kinh doanh bất hợp lý, gây khó khăn cho doanh nghiệp; đồng thời, tích cực hướng dẫn các bộ, ngành liên quan trong việc xây dựng, soạn thảo các Nghị định về điều kiện kinh doanh, nhưng, sau thời điểm 1/7/2016, vẫn còn không ít điều kiện kinh doanh không cần thiết, thiếu căn cứ khoa học, vừa cản trở môi trường kinh doanh, vừa không bảo đảm hiệu lực quản lý nhà nước.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, cải cách các quy định về điều kiện kinh doanh là việc rất khó khăn, phức tạp, chính vì vậy, công việc này không thể dừng lại tại thời điểm 1/7, mà cần được rà soát thường xuyên để đảm bảo tính minh bạch cũng như hiệu quả thi hành trong thực tiễn.

Ông Phan Đức Hiếu – Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương nói: "Đợt rà soát vừa rồi, Chính phủ đã giao cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì xây dựng 1 luật với mục tiêu là sửa các luật có liên quan để đảm bảo những tinh thần và nội dung của Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư được thực hiện một cách triệt để trên thực tế và không bị hạn chế bởi các quy định khác. Thứ 2, xóa bỏ những cái không tương thích hoặc mâu thuẫn giữa Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư và các luật có liên quan. Thứ 3, trong kỳ này, Quốc hội cũng giao nhiệm vụ rà soát ngay cả danh mục 267 ngành nghề kinh doanh có điều kiện để bãi bỏ những ngành nghề kinh doanh có điều kiện không còn cần thiết".

Để nâng cao hiệu quả thực tiễn của Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư trong thời gian tới, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chỉ đạo các đơn vị liên quan tiếp tục tập trung hoàn thiện khung khổ pháp lý, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp theo tinh thần Nghị quyết 19 của Chính phủ về cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, Nghị quyết 35 của Chính phủ về hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp 2016 - 2020./.

Cẩm Tú

VOV