Quảng Nam: Rút gọn thực hiện thủ tục hải quan
Áp dụng “Hệ thống thông quan tự động, cơ chế một cửa quốc gia, hoàn thiện mô hình thủ tục hải quan điện tử… hướng đến xử lý thủ tục hải quan “mọi nơi, mọi lúc, mọi phương tiện” là những nội dung của kế hoạch hành động cụ thể mà UBND tỉnh giao cho Cục Hải quan Quảng Nam trong việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao chỉ số PCI. Phóng viên Báo Quảng Nam có cuộc trao đổi với ông Lê Thành Khang - Phó Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Nam chung quanh vấn đề này.
* Việc triển khai áp dụng “Hệ thống thông quan tự động và cơ chế một cửa quốc gia” đã được Hải quan Quảng Nam vận hành như thế nào, thưa ông?
Cơ chế một cửa quốc gia (NSW) được hiểu là doanh nghiệp, các cơ quan nhà nước thực hiện thủ tục hành chính để cấp phép, thông quan hàng hóa, phương tiện vận tải trên hồ sơ điện tử, giấy phép điện tử qua Cổng thông tin một cửa quốc gia và các hệ thống công nghệ thông tin chuyên ngành (đối với hải quan là hệ thống thông quan tự động). Việc thực hiện kiểm tra chuyên ngành (như kiểm tra chất lượng, kiểm định, kiểm nghiệm...) do các bộ, ngành thực hiện và kết quả kiểm tra chuyên ngành, giấy phép được kết nối và gửi trực tuyến cho Cổng thông tin một cửa quốc gia để cơ quan hải quan thông quan hàng hóa, phương tiện vận tải. Hiện tại, Cổng thông tin một cửa quốc gia đã kết nối 8 bộ với 38 thủ tục hành chính liên quan đến quản lý chuyên ngành. Đến năm 2018 sẽ kết nối 14 bộ với 232 thủ tục hành chính và đến năm 2020 sẽ hoàn chỉnh mở rộng kết nối 13 bộ với 14 thủ tục hành chính.
Thông qua NSW, doanh nghiệp, tổ chức, người dân không còn phải trực tiếp làm việc với từng cơ quan nhà nước để hoàn thành các thủ tục hành chính trước khi hàng hóa, phương tiện được thông quan. Điều này góp phần giảm bớt phiền hà, tiêu cực, chi phí chuẩn bị hồ sơ được giảm bớt, thời gian chuẩn bị hồ sơ được rút ngắn do chỉ phải chuẩn bị một bộ hồ sơ điện tử để gửi cho tất cả cơ quan liên quan thay vì phải sao lục nhiều lần. Thời gian thông quan cũng được rút ngắn do các cơ quan nhà nước không phải mất nhiều thời gian để kiểm tra, đối chiếu hồ sơ giấy tờ mà việc này đã có hệ thống tự động hỗ trợ. Tính chính xác, độ tin cậy của thông tin và hồ sơ được đảm bảo vì ít có sự can thiệp của con người nên hiệu quả, hiệu lực quản lý nhà nước cũng được nâng cao.
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế thế giới ngày càng sâu rộng như hiện nay, việc nắm bắt thông tin, giải quyết thủ tục xuất nhập hàng hóa nhanh gọn là rất quan trọng. Song song với NSW, Việt Nam đã chủ động tham gia Cơ chế một cửa ASEAN (ASW). Đã kết nối kỹ thuật thành công với 4 nước ASEAN (Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Singapore), sẵn sàng để trao đổi Giấy chứng nhận xuất xứ mẫu D cho hàng hóa xuất khẩu có xuất xứ ASEAN trong năm 2017.
* Tiến trình hoàn thiện mô hình thủ tục hải quan điện tử có thuận lợi hay không?
Tiến trình thực hiện sẽ thuận lợi vì đã có Kế hoạch tổng thể triển khai NSW và Cơ chế một cửa ASEAN giai đoạn 2016 - 2020 được Thủ tướng phê duyệt tại Quyết định số 2185/2016/QĐ-TTg ngày 14.11.2016 với mục tiêu tổng quát là tất cả thủ tục hành chính liên quan đến quản lý nhà nước đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh. Người và phương tiện vận tải xuất nhập cảnh, quá cảnh được thực hiện thông qua NSW dưới hình thức dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4. Tham gia và triển khai đầy đủ Cơ chế một cửa ASEAN theo đúng cam kết và lộ trình thực hiện của các nước ASEAN, sẵn sàng về mặt kỹ thuật để kết nối và trao đổi thông tin với các đối tác thương mại khác ngoài ASEAN theo các hiệp định và thỏa thuận mà Việt Nam là thành viên.
Bộ Tài chính đang xúc tiến đề nghị Chính phủ đề nghị Chính phủ Nhật hỗ trợ nâng cấp giai đoạn hai Hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS và với sự phát triển của công nghệ, việc hướng đến thủ tục hải quan được thực hiện “mọi nơi, mọi lúc, mọi phương tiện” sẽ đạt được.
* Kế hoạch “Giảm thời gian hoàn thành thủ tục xuất khẩu xuống còn dưới 8 ngày và thời gian nhập khẩu xuống còn dưới 10 ngày” liệu có hanh thông và hoàn tất ngay trong quý IV.2016 như UBND tỉnh đã chỉ đạo?
Theo Kế hoạch thực hiện Nghị quyết 19-2016/NQ-CP ngày 28.4.2016 của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia hai năm 2016 - 2017, định hướng đến năm 2020 thì một trong các mục tiêu của ngành Hải quan năm 2016 là giảm thời gian hoàn thành thủ tục xuất khẩu xuống còn dưới 10 ngày và thời gian nhập khẩu xuống còn dưới 12 ngày, phấn đấu đến năm 2020 giảm thời gian thông quan hàng hóa qua biên giới dưới 36 giờ đối với hàng hóa xuất khẩu và 41 giờ đối với hàng hóa nhập khẩu.
Thực tế, thời gian giải phóng hàng 6 tháng cuối năm 2016 tại Cục Hải quan Quảng Nam đã hoàn tất mục tiêu giảm thời gian hoàn thành thủ tục xuất khẩu xuống còn dưới 8 ngày và thời gian nhập khẩu xuống còn dưới 10 ngày theo chỉ đạo của UBND tỉnh tại Quyết định 1932/QĐ-UBND ngày 3.06.2016.
* Tăng tỷ lệ nộp thuế bằng phương thức điện tử qua các ngân hàng thương mại lên 100% giúp thông tin nộp thuế của doanh nghiệp được chuyển đến cơ quan hải quan trong vòng 1 phút, góp phần thông quan hàng hóa nhanh chóng, có dễ dàng thực hiện hay không?
Cùng với việc triển khai Hệ thống thông quan tự động, ngành hải quan đã triển khai Cổng thanh toán thuế điện tử trên cơ sở kết nối hệ thống công nghệ thông tin giữa hải quan với Kho bạc Nhà nước và các ngân hàng thương mại. Hệ thống cho phép cơ quan hải quan tiếp nhận thông tin nộp thuế, lệ phí trực tuyến từ ngân hàng thương mại, thực hiện hạch toán, trừ nợ, thông quan ngay sau khi nộp thuế. Thông tin nộp thuế của doanh nghiệp được chuyển đến cơ quan hải quan trong vòng 1 phút khi ngân hàng thương mại nhập đầy đủ, chính xác thông tin cần thiết.
Thực tế, 100% số thu ngân sách nhà nước tại Cục Hải quan Quảng Nam được thực hiện bằng phương thức điện tử, đa số đảm bảo thời gian yêu cầu. Năm 2016 (đến ngày 15.11), đơn vị đã thu được 5.642 tỷ đồng, tăng 31% so với cùng kỳ năm 2015, đạt 122,65% dự toán được giao. Với việc mở rộng số lượng ngân hàng thương mại tham gia kết nối, dịch vụ ngân hàng ngày càng hoàn thiện, việc cập nhật thông tin ngày càng chính xác, kịp thời và đường truyền đảm bảo, sự phối hợp chặt chẽ và có trách nhiệm của các bên thì thông tin nộp thuế của doanh nghiệp được chuyển đến cơ quan hải quan luôn đảm bảo trong vòng 1 phút và thực sự góp phần tạo thuận lợi thông quan hàng hóa nhanh chóng.
TRỊNH DŨNG (thực hiện)