Quảng Ninh tiên phong thí điểm các mô hình tổ chức mới

Tại Hội thảo khoa học “Lịch sử, truyền thống và định hướng phát triển của Bộ Nội vụ giai đoạn 2025-2045”, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ninh đã chia sẻ về một số kết quả, kinh nghiệm của tỉnh trong đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế và vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Hoàn thiện quy định tổ chức bộ máy và vị trí việc làm

Để nâng cao hiệu quả công tác tổ chức bộ máy, Quảng Ninh liên tục rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định liên quan đến chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy và vị trí việc làm.

Cụ thể, tỉnh đã thực hiện điều chỉnh, ban hành chức năng nhiệm vụ của các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập theo hướng “một đơn vị thực hiện nhiều chức năng, một người làm nhiều nhiệm vụ”. Điều chỉnh này đã khắc phục tình trạng trùng lặp, chồng chéo chức năng, nhiệm vụ, lĩnh vực quản lý, đảm bảo sự liên thông, đồng bộ.

Đến tháng 3/2024, 100% cơ quan, đơn vị thuộc tỉnh đã hoàn thành xây dựng và phê duyệt vị trí việc làm, làm cơ sở để sắp xếp đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức phù hợp với chức năng, nhiệm vụ theo quy định của Chính phủ.

Việc thực hiện chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư tại Kết luận số 137-KL/TW ngày 28/3/2025 được UBND tỉnh chỉ đạo quyết liệt.

Trên cơ sở Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các Nghị định về phân cấp, phân định thẩm quyền, UBND tỉnh đã ban hành 5 quyết định phân cấp, ủy quyền cho các sở, ngành trong các lĩnh vực như khoa học và công nghệ, văn hóa, thể thao, du lịch, tài chính, thanh tra, nông nghiệp, môi trường, nội vụ, và công thương.

Việc phân cấp, ủy quyền trên góp phần rút ngắn quy trình xử lý công việc, giảm tải cho cơ quan cấp trên, nâng cao hiệu quả quản lý và tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các cơ quan địa phương.

Tinh gọn bộ máy, giảm đầu mối vượt định hướng

Ngày 25/10/2017, Ban Chấp hành Trung ương ban hành Nghị quyết số 18-NQ/TW của Hội nghị lần thứ sáu khóa XII

Ngày 25/10/2017, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII đã ban hành Nghị quyết số 18-NQ/TW về việc tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Sau gần 8 năm thực hiện Nghị quyết 18, Quảng Ninh đã giảm 74 đầu mối tổ chức hành chính, giảm 88 đơn vị sự nghiệp công lập; trong đó, giai đoạn 2015-2021 đã hoàn thành mục tiêu giảm 10% đơn vị sự nghiệp công lập trước 1 năm so với chỉ đạo chung của Trung ương.

Trong quá trình thực hiện tổng kết Nghị quyết 18 theo Kết luận số 121-KL/TW ngày 24/1/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng và Kết luận số 09-KL/BCĐ ngày 24/11/2024 của Ban Chỉ đạo Trung ương, Quảng Ninh đã giảm 6 cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, giảm 42 tổ chức hành chính và đơn vị sự nghiệp thuộc các cơ quan chuyên môn (tỷ lệ 25%, vượt định hướng 15% của Trung ương); đồng thời sắp xếp 3 ban quản lý dự án cấp tỉnh thành 2 Ban với tổng cộng 11 phòng chuyên môn (giảm 10 phòng, tương ứng 47,6%).

Quá trình thực hiện sắp xếp, thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, UBND tỉnh đã tiến hành tổ chức lại các đơn vị sự nghiệp công lập, tiếp tục thí điểm mô hình Trung tâm phục vụ hành chính công một cấp, tổ chức lại Thanh tra tỉnh.

Tại địa phương, UBND các xã, phường, đặc khu cũng thành lập 164 cơ quan chuyên môn và 69 đơn vị sự nghiệp công lập khác.

Tiên phong thí điểm các mô hình tổ chức mới

Trong quá trình đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy, Quảng Ninh cũng là địa phương mạnh dạn đi đầu, tiên phong thí điểm thực hiện các mô hình tổ chức mới.

Thứ nhất là Trung tâm Phục vụ hành chính công một cấp. Từ năm 2015, tỉnh thí điểm thành lập Trung tâm Hành chính công, sau đó đổi tên thành Trung tâm Phục vụ hành chính công vào năm 2018.

Đến nay, tỉnh đang triển khai mô hình Trung tâm Phục vụ hành chính công một cấp với 4 phòng chuyên môn và 54 trung tâm tại các xã, phường, đặc khu.

Thứ hai là hợp nhất Văn phòng của các cơ quan Đoàn Đại biểu quốc hội, Hội đồng nhân dân, UBND tỉnh. Tỉnh đã triển khai thí điểm hợp nhất văn phòng của 3 cơ quan trên thành một văn phòng tham mưu, giúp việc chung theo Nghị quyết 580/2018/UBTVQH14 và Nghị quyết 1004/2020/UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Thứ ba, Quảng Ninh đã tiến hành thành lập một số mô hình mới trong các đơn vị công lập.

Trong ngành nông nghiệp, tỉnh thành lập Trung tâm Dịch vụ kỹ thuật nông nghiệp cấp huyện, sáp nhập 14 trạm thú y và 12 trạm bảo vệ thực vật.

Trong ngành y tế, Quảng Ninh thành lập Trung tâm Y tế đa chức năng cấp huyện, sáp nhập Trung tâm Dân số - Kế hoạch hóa gia đình vào Trung tâm Y tế trực thuộc Sở Y tế.

Trong ngành văn hóa, tỉnh thành lập Trung tâm Truyền thông và Văn hóa cấp huyện, hợp nhất Đài Truyền thanh - Truyền hình và Trung tâm Văn hóa - Thể thao.

Theo Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ninh, việc tiên phong thí điểm các mô hình mới đã đặt nền móng cho một nền hành chính hiện đại, minh bạch, gần dân, thể hiện tinh thần đổi mới và sáng tạo của ngành Nội vụ trong việc phục vụ sự nghiệp phát triển đất nước.

Chủ động sắp xếp đơn vị hành chính

Những năm gần đây, Quảng Ninh chủ động, tích cực thực hiện công tác xây dựng chính quyền, sắp xếp đơn vị hành chính.

Trong giai đoạn 2019-2021, tỉnh đã giảm 1 đơn vị hành chính cấp huyện (thuộc diện khuyến khích), 9 đơn vị hành chính cấp xã.

Giai đoạn 2023-2025, tỉnh thành lập thành phố Đông Triều, giảm 6 đơn vị hành chính cấp xã, giảm 90 thôn/bản/khu phố.

Trong năm 2025, tỉnh tích cực, chủ động xây dựng Đề án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã, tổ chức lấy ý kiến cử tri, đã được thông qua với tỷ lệ đồng thuận cao.

Sau sắp xếp, toàn tỉnh còn 54 đơn vị hành chính cấp xã (30 phường, 20 xã và 2 đặc khu: Vân Đồn, Cô Tô).

Tinh giản biên chế đúng lộ trình

Công tác tinh giản biên chế, số lượng người làm việc được Quảng Ninh tích cực thực hiện, đáp ứng lộ trình đặt ra.

Giai đoạn 2016-2021, tỉnh hoàn thành mục tiêu giảm 5% biên chế công chức và 10% biên chế viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước.

Giai đoạn 2017-2024, Quảng Ninh giảm 397 biên chế công chức; 3.778 biên chế viên chức; 2.250 cán bộ, công chức cấp xã và người hoạt động không chuyên trách.

Để thực hiện hiệu quả chủ trương tỉnh giản biên chế, Quảng Ninh đã chủ động, xây dựng, ban hành 3 nghị quyết trong năm 2019 và 2021 để hỗ trợ cán bộ, công chức, viên chức nghỉ công tác theo nguyện vọng do sáp nhập đơn vị hành chính.

Theo Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ninh, những nỗ lực trong đổi mới tổ chức bộ máy và tinh giản biên chế đã giúp tỉnh nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Trong 7 năm liên tiếp (2017-2023), Quảng Ninh đứng thứ nhất về Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI).

Chỉ số cải cách hành chính (PAR INDEX) của tỉnh dẫn đầu toàn quốc trong 6 năm (2017-2020, 2022, 2023), đứng thứ 2 năm 2021.

Trong 5 năm liên tiếp (2019-2023), tỉnh xếp thứ nhất trong bảng Chỉ số hài lòng của người dân, tổ chức đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính nhà nước (SIPAS).

Còn nhiều thách thức

Theo Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ninh, những thành tựu của tỉnh là một phần trong bức tranh tổng thể của ngành Nội vụ cả nước, nơi Bộ Nội vụ đã và đang dẫn dắt các địa phương xây dựng một nền hành chính chuyên nghiệp, đồng bộ, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ hội nhập và phát triển.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đã đạt được, Quảng Ninh vẫn tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức.

Đầu tiên là áp lực khối lượng công việc ngày càng lớn. Với sự phát triển mạnh mẽ của tỉnh, khối lượng công việc ngày càng lớn, nhưng việc giữ ổn định biên chế trong giai đoạn 2011-2015, tinh giản liên tục trong giai đoạn 2015-2024 và hạn chế tuyển dụng mới đã gây thiếu hụt nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực trẻ, chất lượng cao.

Trong lĩnh vực giáo dục, số lượng học sinh tại tỉnh tăng nhanh. Trong khi đó, việc sắp xếp, hỗ trợ giáo viên gặp khó khăn do nguồn lực được phân bổ từ trung ương còn hạn chế so với yêu cầu thực tiễn.

Về việc phân cấp, phân quyền, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đòi hỏi nguồn lực lớn, trong khi năng lực và điều kiện thực hiện tại cấp xã còn hạn chế.

Một số quy định về thẩm quyền cũng chưa đồng bộ với Luật Tổ chức chính quyền địa phương cũng gây khó khăn cho địa phương trong quá trình triển khai.

5 nhiệm vụ lớn trong tương lai

Để Quảng Ninh tiếp tục đóng góp vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, ngành Nội vụ tỉnh đề xuất thực hiện 5 định hướng, nhiệm vụ trọng tâm.

Thứ nhất là bám sát chủ trương của Trung ương, tiếp tục thực hiện các kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, chỉ đạo của Chính phủ và hướng dẫn của Bộ Nội vụ, đặc biệt là các quy định về tinh giản biên chế và phân cấp, phân quyền.

Hai là tăng cường phối hợp liên cấp, phối hợp chặt chẽ giữa các sở, ngành, UBND các xã, phường, đặc khu để kịp thời tháo gỡ khó khăn, đảm bảo vận hành hiệu quả mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Ba là thường xuyên rà soát công tác phân cấp, ủy quyền để kịp thời sửa đổi, bổ sung hoặc bãi bỏ các nội dung không phù hợp, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất trong giải quyết thủ tục hành chính, phục vụ người dân và doanh nghiệp nhanh chóng, hiệu quả.

Bốn là quản lý biên chế hiệu quả. Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ninh sẽ tiếp tục rà soát biên chế công chức và số lượng người làm việc tại các xã, trình HĐND thông qua nghị quyết về biên chế và hợp đồng lao động phù hợp với thực tiễn.

Cuối cùng là công tác đẩy mạnh chuyển đổi số. Quảng Ninh đề cao việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hành chính, giảm thiểu thủ tục, nâng cao hiệu quả phục vụ người dân và doanh nghiệp, góp phần xây dựng nền hành chính số hóa, hiện đại.

Theo Dân trí